بزرگنمایی

کلان ‌شهر توکیو

توکیو (به ژاپنی: 東京 Tōkyō) با نام رسمی کلان‌شهر توکیو (به ژاپنی: 東京都 Tōkyō-to) پایتخت کشور ژاپن است. توکیو در شرق جزیرهٔ هونشوی ژاپن واقع شده‌است و یکی از استان‌های ۴۷ گانهٔ ژاپن به شمار می‌آید.[۱] توکیو در ابتدا یک دهکدهٔ ماهیگیری کوچک به نام ادو بود. در دوره‌های بعد ادو رفته‌رفته به شهری بزرگ تبدیل گشت، به گونه‌ای که در قرن ۱۸ میلادی به یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان تبدیل شد. تا سال ۱۹۴۳ میلادی، تقسیم‌بندی و عنوان‌های شهر توکیو و استان توکیو وجود داشت اما در این سال این گونه تقسیم‌بندی منسوخ شد و شهر و استان توکیو با یکدیگر ادغام شدند.[۲] توکیو پس از نیویورک و لندن عنوان بزرگ‌ترین پایتخت‌های صنعتی جهان را به دست آورده‌است.[۳] در سال ۲۰۱۰ میلادی، منطقهٔ شهری توکیو که شامل توکیو و استان‌های مجاور آن می‌شود، با جمعیت ۳۶ میلیون و ۶۶۹ هزار نفر پرجمعیت‌ترین منطقهٔ شهری در جهان بوده‌است.[۴][۵] همچنین توکیو عنوان بزرگترین اقتصاد شهری جهان را دارا می‌باشد.[۶] در سال ۲۰۰۸ میلادی از پانصد شرکت برتر جهان، ۴۷ شرکت در توکیو واقع بوده‌اند و این شهر از این نظر، رتبهٔ نخست در جهان را از آن خود کرده‌است.[۷] توکیو شهری است که بارها به خاطر زمین‌لرزه، آتش‌سوزی و یا جنگ بطور کامل ویران شده‌است و هر بار با زیبایی بیشتر از نو ساخته شده‌است. به همین سبب چشم‌انداز کنونی شهر توکیو با معماری معاصر بسیار مدرن و جذاب به نظر می‌رسد و بناهای تاریخی و کهنه در شهر بسیار کمیاب هستند. حمل و نقل عمومی در توکیو بسیار پاکیزه و کارآمد است. قطارها و متروی توکیو به عنوان اصلی‌ترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت می‌کنند و در کنار این دو، اتوبوس، مونوریل و واگن برقی به عنوان مکمل فعالیت دارند. توکیو جشنواره‌های هنری، ورزشی و تفریحی متعددی دارد. جشنوارهٔ فیلم توکیو که بزرگ‌ترین رویداد سینمایی ژاپن به شمار می‌رود، معمولاً در ماه اکتبر و در دو منطقهٔ توکیو برگزار می‌شود. توکیو همچنین از نظر داشتن فضای سبز بسیار غنی است. پارک‌های طبیعی ۳۶٫۳ درصد مساحت کل توکیو را تشکیل می‌دهند و از نظر وسعت پارک‌های طبیعی، توکیو پس از استان شیگا جایگاه دوم را در ژاپن به خود اختصاص داده‌است.[۸] شهرداری توکیو از سال ۱۹۹۱ میلادی در نیشی شینجوکو جای دارد.[۹]
واژه‌شناسی
توکیو در زبان ژاپنی به معنای پایتخت شرقی است. نام این شهر تا پیش از اواسط قرن نوزدهم، ادو بود. قبل از این زمان کیوتو پایتخت ژاپن بود و امپراتور در آنجا زندگی می‌کرد. در آن زمان در توکیو شوگون‌ها زندگی می‌کردند و تحت کنترل آن‌ها شهر که تا پیش از این شهر کوچکی در کنار دریا بود، توسعه پیدا کرد. ادو در زبان ژاپنی به معنای دهانهٔ رودخانه است.[۱۰]

پیشینه
توکیو در ابتدا یک دهکدهٔ ماهیگیری کوچک به نام ادو بود. در اسناد به‌جا مانده از قرن دوازدهم برای اولین بار نام روستای ادو به چشم می‌خورد. از آن زمان به بعد این ناحیه به نام ادو خوانده می‌شده‌است. در زمان جنگ‌های داخلی دوره سن گوکو در سال ۱۴۵۷ میلادی سامورایی‌ای به نام اوتا دوکان، قلعه ادو را در آن محل می‌سازد. در سال ۱۵۹۰ میلادی، توکوگاوا ایه‌یاسو ادو را پایگاه خود قرار می‌دهد و هنگامی که وی در سال ۱۶۰۳ میلادی، نظام مبتنی بر حکومت شوگون‌ها به نام ادوباکوفو را پایه‌گذاری کرد، این شهر تبدیل به مرکز سیاسی دولت نظامی شوگون‌ها در سراسر ژاپن گردید. از دوران ادوباکوفو با عنوان دورهٔ ادو نیز یاد می‌شود. در واقع در دورهٔ ادو با این که امپراتور در شهر کیوتو زندگی می‌کرد و کیوتو پایتخت محسوب می‌شد ولی در عمل شهر ادو به پایتخت ژاپن تبدیل شده بود.[۱۱] در دوره‌های بعد ادو رفته‌رفته به شهری بزرگ تبدیل گشت، به گونه‌ای که در قرن ۱۸ میلادی جمعیت این شهر به یک میلیون نفر رسید و به یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان تبدیل شد.[۱۲] در دوره باکوماتسو (بین سال‌های ۱۸۵۳ و ۱۸۶۷ میلادی) جمعیت بزرگی از ساکنان ادو را سامورایی‌ها تشکیل می‌دادند که ۱۰۰ درصد آنها باسواد بودند، به همین علت نرخ سواد در بین مردان بالغ ادو در این دوران حدود ۷۰ درصد تخمین زده می‌شود که بسیار فراتر از نرخ سواد در سطح جهانی بوده‌است.[۱۳][۱۴] دوره ادو حدود ۲۶۰ سال بطول انجامید و در طی این مدت پانزده شوگون قدرت را در اختیار داشتند.[۱۵]

در سال ۱۸۶۹ میلادی، به منظور احیای حکومت سلطنتی، حکومت شوگون‌ها سرنگون گشت و شهر ادو نیز تحت کنترل دولت جدید درآمد. در همان سال و با آغاز دورهٔ میجی دولت جدید استانی را به نام استان ادو تأسیس کرد. چند ماه بعد، هم‌زمان با تغییر نام شهر ادو به عنوان جدید توکیو به معنی پایتخت شرقی، استان ادو نیز، به استان توکیو تغییر نام داد. سال بعد امپراتور میجی به توکیو نقل مکان کرد و از آن زمان تا به حال این شهر به پایتخت سیاسی ژاپن است. در سال ۱۸۸۹ میلادی، شهرداری توکیو تأسیس شد.[۱۶] در سال ۱۹۲۳ میلادی، بیش از نیمی از شهر در آتشی که پس از زمین‌لرزهٔ بزرگ کانتو شعله‌ور شد، سوخت و ویران گشت.[۱۷] در سال ۱۹۴۳ میلادی، نام‌گذاری و تقسیم‌بندی قبلی توکیو که آن را به دو قسمت شهر و استان تقسیم می‌کرد، منسوخ شد و از آن پس عنوان توکیو برای مجموعهٔ شهر و استان توکیو انتخاب شد.[۱۸]

در طول جنگ جهانی دوم این شهر آماج بمباران‌های زیادی بود که معروف‌ترین آنها بمبارانی بود که در ۱۰ مارس سال ۱۹۴۵ میلادی صورت گرفت و باعث شد که یک سوم شهر در آتش بسوزد و نزدیک به یکصد هزار نفر کشته شوند. همچنین در ماه ژانویه همان سال در یکی از جزایر اوگاساوارای توکیو، به‌نام جزیرهٔ ایوجیما، نبردی بین نیروهای آمریکایی و ژاپنی در گرفت که منجر به کشته شدن بیش از بیست هزار نفر از نیروهای ژاپنی در این جزیره شد. حوادث مربوط به نبرد ایوجیما، در چندین فیلم از جمله نامه‌هایی از ایوجیما[۱۹] و پرچم‌های پدران ما به تصویر کشیده شده‌است.[۲۰][۲۱]

بعد از جنگ، توکیو تقریباً به طور کامل بازسازی شد. برگزاری المپیک در این شهر در تابستان سال ۱۹۶۴ میلادی یکی از مهم‌ترین رویدادهای پس از جنگ است.[۲۲] از دیگر رویدادهای مهم در تاریخ توکیو می‌توان به حادثهٔ حمله با گاز سارین در متروی توکیو‏ که در سال ۱۹۹۵ میلادی اتفاق افتاد، اشاره کرد. این اولین حمله تروریستی به وسیلهٔ گازهای شیمیایی در ژاپن بود و در طی آن سیزده نفر کشته و ۵٬۵۰۰ نفر دچار آسیب شدند.[۲۳]

در ۱۱ مارس ۲۰۱۱، زمین‌لرزه و سونامی توهوکو ۲۰۱۱ به قدرت ۹٫۰ درجه در مقیاس ریشتر در ساعت ۱۴ و ۴۶ دقیقه به وقت محلی در نزدیکی استان میاگی در شمال شرقی ژاپن رخ داد. در توکیو شدت این زمین‌لرزه ۵ درجهٔ قوی در مقیاس شیندو ثبت شده‌است. این زمین لرزه در توکیو ۷ نفر کشته و ۸۳ نفر زخمی بر جای گذاشت.[۲۴] در پی حادثهٔ اتمی فوکوشیما و کاهش تولید برق، برنامهٔ زمان‌بندی‌شده‌ای برای خاموشی در مناطق مختلف در نظر گرفته شد و هم‌زمان از مردم خواسته شد که در مصرف برق تا حد امکان صرفه‌جویی کنند. در اثر همکاری مردم پیش‌بینی می‌شود که لزومی به اجرای برنامهٔ خاموشی تا پیش آمدن فصل تابستان نباشد.[۲۵]

همچنین پیامدهای این زمین‌لرزه بر صنعت گردشگری توکیو تأثیر بسیاری گذاشته‌است. به دنبال انعکاس اخبار مربوط به زمین‌لرزه و حادثهٔ اتمی فوکوشیما در جهان تعداد جهانگردان خارجی در ژاپن در ماه مارس نسبت به سال قبل ۵۰٫۳ درصد کاهش نشان می‌دهد که بر طبق آمار در ۵۰ سال اخیر چنین رکودی بی‌سابقه بوده‌است.[۲۶][۲۷]

جغرافیا
توکیو در بخشی از ژاپن به نام دشت کانتو و رو به خلیج توکیو ساخته شده‌است. توکیو در همسایگی استان‌های کاناگاوا، چیبا، سایتاما و یاماناشی قرار دارد. جزایر اوگاساوارا، با اینکه در فاصلهٔ ۱۰۰۰ کیلومتری از جنوب و جنوب شرقی مناطق ویژه توکیو واقع شده‌اند، جزئی از توکیو به شمار می‌روند و بدین ترتیب توکیو جنوبی‌ترین و شرقی‌ترین استان ژاپن محسوب می‌شود. مساحت توکیو ۲٬۱۸۷٫۰۸ کیلومتر مربع است.[۲۸]

زمین‌شناسی
در بخش شرقی توکیو رودهای سومیدا، آراگاوا، ادوگاوا و ناکا جریان دارند. در قسمت غرب توکیو رود تاما جریان دارد. این رود با طول ۱۳۸ کیلومتر طولانی‌ترین رود توکیو است و در مرز بین توکیو و استان همسایه‌اش کاناگاوا قرار دارد.[۲۹]

در منطقهٔ تاما در اطراف رود تاما زمین هموار و پست است. مابین رود تاما و رود آراگاوا، فلات موساشینو قرار دارد. تپه‌های تاما در جنوب توکیو و در غرب کوهستان کانتو قرار گرفته‌است. از شهر ایروما واقع در استان سایتاما تا سه شهر اومه، تاچیکاوا و فوچو که هر سه جزئی از منطقهٔ تامای توکیو هستند، وجود گسلی به‌نام گسل تاچیکاوا تأیید شده‌است. احتمال وقوع زمین‌لرزه در اطراف این گسل بسیار بالاست.[۳۰]

جزایر توکیو عموماً از جزایر آتشفشانی تشکیل شده‌است. در جزایر ایزوی توکیو هنوز هم تعداد زیادی آتشفشان فعال وجود دارد. از جمله می‌توان از کوه اویاما در جزیرهٔ میاکه جیما نام برد که از ۲۰۰۰ سال پیش از نظر آتشفشانی فعال بوده‌است. کوه میهارا در جزیره ایزو اوشیما نیز به‌تازگی در سال ۱۹۸۶ میلادی فوران کرده‌است.[۳۱] جزایر اوگاساوارای توکیو از اکوسیستم ویژه‌ای برخوردار هستند و گونه‌های بسیار نادر گیاهی و جانوری در این جزایر یافت می‌شود.[۳۲]

تقسیمات شهری توکیو

شهر توکیو به طور کلی به سه منطقهٔ بزرگ تقسیم می‌شود:

    مناطق ویژه توکیو که شامل ۲۳ منطقه است.
    منطقهٔ تاما جمعاً شامل ۳۰ بخش است.
    جزایر توکیو که دو بخش دارد: جزایر ایزو و جزایر اوگاساوارا. هر یک از این دو بخش شامل جزایر کوچک‌تری می‌شوند که بیشتر غیرمسکونی هستند. در ۹ جزیرهٔ اصلی و مهم آن، تشکیلات اداری و شهری وجود دارد و جزایر کوچک‌تر اطراف جزئی از این جزایر اصلی شمرده می‌شوند.[۳۳] همچنین از نظر تقسیمات اداری، توکیو به ۲۳ منطقه، ۲۶ شهر، ۵ شهرستان و ۸ روستا تقسیم می‌شود.[۳۴]

مناطق ویژه توکیو  آداچی • آراکاوا • بونکیو • چیودا • چوئو • ادوگاوا • ایتاباشی • کاتسوشیکا • کیتا • کوتو • مگورو • میناتو • ناکانو • نریما • اوتا • ستاگایا • شیبویا • شیناگاوا • شینجوکو • سوگینامی • سومیدا • توشیما • تایتو
منطقه تاما  شهرهای تاما  هاچی‌اوجی • تاچیکاوا • موساشینو • میتاکا • اومه • فوچو • آکیشیما • چوفو • ماچیدا • کوگانه‌ای • کودائیرا • هینو • هیگاشیمورایاما • کوکوبونجی • کونیتاچی • فوسا • کومائه • هیگاشی‌یاماتو • کیوسه • هیگاشیکورومه • موساشیمورایاما • تاما • ایناگی • هامورا • آکیرونو • نیشیتوکیو
منطقه تامای غربی  میزوهو (شهرستان) • هینوده (شهرستان) • اوکوتاما (شهرستان) • هینوهارا (روستا)
جزایر توکیو  بخش ایزواوشیما  ایزو اوشیما (شهرستان) • توشیما(روستا) • نی‌ایجیما (روستا) • کوزوشیما (روستا)
بخش میاکه  میاکه جیما (روستا) • میکوراجیما (روستا)
بخش هاچیجو  هاچیجوجیما (شهرستان) • آئوگاشیما (روستا)
بخش اوگاساوارا  اوگاساوارامورا (روستا)

دریاچه‌ها و کوه‌ها
دو دریاچهٔ مصنوعی به نام‌های دریاچهٔ اوکوتاما و دریاچهٔ تاما دریاچه‌های توکیو هستند. دریاچهٔ اوکوتاما که در منطقهٔ اوکوتامای توکیو و روستای تابایاما در استان یاماناشی واقع شده و در حال حاضر بزرگ‌ترین مخزن آب آشامیدنی در ژاپن به شمار می‌آید. دریاچهٔ تاما در هیگاشی‌یاماتو واقع شده و بزرگترین دریاچهٔ درونی توکیو به شمار می‌آید. با اینکه یاما به معنی کوه در نقشهٔ مناطق ویژه توکیو بسیار به چشم می‌خورد، هیچ کوهی در این مناطق وجود ندارد و کوه‌های توکیو همگی در دو منطقهٔ هاچی‌اوجی و منطقهٔ اوکوتاما متمرکز شده‌اند.[۳۵]

کوه کوموتوری با ارتفاع ۲۰۱۷ متر از سطح دریا، بلندترین کوه توکیو است.[۳۶]

جمعیت
توکیو دارای بالاترین نرخ تراکم جمعیت در ژاپن است.[۴۰] طبق سرشماری در سال ۱۹۵۵ میلادی، جمعیت توکیو ۶٬۹۶۹٬۱۰۴ نفر بوده است که پس از آن تا ۱۹۷۰ میلادی هر ساله بین ۳۰۰٬۰۰۰ تا ۴۰۰٬۰۰۰ هزار نفر، بر جمعیت این شهر افزوده شده‌است. توکیو حداکثر افزایش جمعیت را در سال ۱۹۸۷ میلادی داشته‌است و پس از آن میزان افزایش جمعیت در حد ۲۰۰٬۰۰۰ نفر در سال ثابت باقی مانده‌است. بر اساس سرشماری سال ۱۹۴۵ میلادی ۱۳ درصد جمعیت ژاپن در منطقه شهری توکیو ساکن بوده‌اند که این میزان در سال ۲۰۰۵ میلادی به ۲۶٫۹ درصد کل جمعیت ژاپن رسیده‌است.[۴۱][۴۲]

در طی روز به تعداد جمعیت توکیو بیش از دو و نیم میلیون نفر افزوده می‌شود. این افزایش جمعیت به‌خاطر رفت‌وآمد شاغلان، کارگران و دانشجویان است که در مناطق مجاور توکیو مسکن دارند و بعد از پایان ساعات کاری از توکیو خارج می‌شوند.[۴۳] در سال ۲۰۱۰ میلادی ۴۱۸٬۱۱۶ نفر از اتباع بیگانه به طور قانونی مقیم توکیو بودند. بیشترین تعداد اتباع خارجی ساکن توکیو به ترتیب متعلق به کشورهای چین، کره جنوبی و کره شمالی، فیلیپین، آمریکا، هند و تایلند هستند. ژاپن در طی سال ۲۰۱۰ میلادی در حدود ۱۳۰٬۰۰۰ نفر کاهش جمعیت داشته‌است، با این وجود به علت مهاجرت از دیگر نقاط، جمعیت توکیو همچنان رو به افزایش است.[۴۴] کارشناسان پیش بینی می‌کنند که توکیو حداکثر جمعیت را در سال ۲۰۱۵ میلادی خواهد داشت و پس از آن به‌خاطر پیشی گرفتن تعداد مرگ و میر نسبت به تعداد تولد، به‌تدریج به طور طبیعی جمعیت کاهش پیدا خواهد کرد.[۴۵]

فرهنگ
وارث فرهنگی سنتی نیز هست. ژاپن کشوری است که سنت‌هایی نظیر کابوکی، بونراکو (خیمه شب بازی ژاپنی)، راکوگو (یک نوع کمدی)، نیهون بویو (رقص‌های سنتی ژاپنی)، ایکبانا (گل آرایی ژاپنی) و مراسم چای ژاپنی در آن هنوز پا برجا مانده و رواج دارد. یکی از مراکزی که نقش مهمی در رونق کابوکی و دیگر هنرهای نمایشی سنتی ژاپن ایفا می‌کند، تئاتر ملی ژاپن است. تئاتر ملی ژاپن علاوه بر این، یکی از مراکز مهم تحقیق در مورد سنت‌های ژاپن نیز به شمار می‌رود. کابوکی-زا در گینزا نیز از دیگر مکان‌هایی است که در همه ایام سال کابوکی در آن اجرا می‌شود.[۴۶] از محل‌های مشهور برگزاری کنسرت‌های بزرگ می‌توان از نیپون بودوکان که به اختصار بودوکان نامیده می‌شود، نام برد. بودوکان در اصل سالن جودو است اما تاکنون محل برگزاری کنسرت‌های بسیاری از خوانندگان ژاپنی و غیرژاپنی بوده‌است و آلبوم‌های بسیاری به نام اجرای زنده در بودوکان وجود دارد. گروه انگلیسی بیتلز نخستین گروه راک بودند که در این ورزشگاه کنسرت اجرا کردند.[۴۷]

همچنین در توکیو ۲۵۳ سینما که بیشتر به صورت مجتمع سینمایی هستند، وجود دارد. این تعداد سینما مجموعاً دارای ۳۶۴ سالن سینما هستند.[۴۸]

بر اساس آمار سال ۲۰۰۸ میلادی، ۳۸۳ کتابخانه در توکیو وجود دارد و تعداد کتابخانه‌ها در ازای یک میلیون نفر جمعیت ۲۹ کتابخانه بوده‌است.[۴۹]

۵ شبکه با نام‌های نیپون تلویژنیا NTV، توکیو برودکاستینگ سیستم یا TBS، فوجی تلویژن یا Fuji TV‏، تی‌وی آساهی و تی‌وی توکیو شبکه‌های اصلی تلویزیون توکیو هستند.[۵۰] سه انتشارت به نام انتشارات کودانشا، انتشارات شوگاکوکان و انتشارات شوئیشا بزرگترین شرکت‎های انتشاراتی توکیو هستند.[۵۱]

آموزش و پرورش
بر اساس آمار سال ۲۰۰۷ میلادی، ۱۳۲ دانشگاه در توکیو جای دارند و تعداد دانشجویان ۶۶۰٬۰۰۰ نفر بوده‌است.[۵۲] چند دانشگاه زیر نمونه‌ای از دانشگاه‌های معتبر توکیو هستند.

    دانشگاه توکیو در منطقهٔ بونکئوی توکیو واقع شده‌است. دانشگاه توکیو در سال ۱۸۷۷ میلادی تأسیس شده و قدیمی‌ترین دانشگاه عمومی ژاپن است. این دانشگاه دارای ده دانشکدهٔ حقوق، پزشکی، مهندسی، ادبیات، علم، کشاورزی، اقتصاد، هنر، آموزش و پرورش و داروسازی است. دانشگاه توکیو در ردهٔ نخست دانشگاه‌های معتبر در آسیا و در ردهٔ بیستم دانشگاه‌های معتبر در جهان قرار گرفته‌است.[۵۳] تعداد دانشجویان دانشگاه توکیو به طور تقریبی بیش از ۳۰ هزار دانشجو در سال است.
    دانشگاه واسدا در سال ۱۸۸۲ میلادی تأسیس شده‌است و قدیمی‌ترین دانشگاه خصوصی ژاپن به شمار می‌رود. در غرب توکیو و در منطقهٔ شینجوکو واقع شده‌است و دارای ۱۳ دانشکده می‌باشد. تعداد دانشجویان دانشگاه واسدا به طور تقریبی در حدود ۵۰ هزار دانشجو در سال است.
    انستیتوی تکنولوژی توکیو در سال ۱۹۲۹ میلادی تأسیس شده‌است و دارای ۳ دانشکده می‌باشد.
    دانشگاه کیئو در سال ۱۸۵۸ میلادی تأسیس شده‌است و دارای ۱۰ دانشکده می‌باشد.
    دانشگاه هیتوتسوباشی در سال ۱۸۷۵ میلادی تأسیس شده‌است و دارای ۴ دانشکدهٔ بازرگانی، اقتصاد، حقوق و جامعه‌شناسی می‌باشد. تعداد دانشجویان به طور تقریبی حدود ۶ هزار دانشجو در سال است.[۵۴]

ورزش
از سه ورزش سومو، بیس بال و فوتبال می‌توان به عنوان پر طرفدارترین ورزش‌ها در بین مردم ژاپن نام برد.[۵۵] مسابقات رسمی سومو هر ساله در سه نوبت و در ماه‌های ژانویه، مه و سپتامبر در ورزشگاه ریوگوکو کوکوگیکان که به سومو اختصاص دارد، برگزار می‌شود.

توکیو دو تیم حرفه‌ای بیس بال دارد. تیم بیسبال یومیوری جاینتس (به انگلیسی: Yomiuri Giants) که مسابقات خانگی آن در ورزشگاه توکیو دم انجام می‌شود و تیم بیسبال توکیو یاکولت سوواروز (به انگلیسی: Tokyo Yakult Swallows) که مسابقات خانگی آن در استادیوم میجی جینگو برگزار می‌شود.

دو باشگاه برتر فوتبال توکیو به نام‌های باشگاه اف.سی توکیو (به انگلیسی: F.C. Tokyo) و توکیو وردی (به انگلیسی: Tokyo Verdy) هر دو در استادیوم آجینوموتو واقع در چوفو بازی‌های خانگی خود را انجام می‌دهند.[۵۶][۵۷]

یکی از رویدادهای مهم ورزشی شهر توکیو ماراتون است. روز برگزاری این رویداد هر ساله از طرف برگزارکنندگان اعلام می‌شود و طی آن حداکثر تا ۲۵٬۰۰۰ هزار نفر در بخش ماراتون اصلی به طول ۴۲ کیلومتر و ۵۰۰۰ نفر در طول مسیری به‌طول ۱۰ کیلومتر به رقابت می‌پردازند. این رقابت در سطح بین‌المللی انجام می‌شود و شرکت در آن برای همه آزاد است.[۵۸]

اقتصاد
توکیو به همراه نیویورک و لندن یکی از سه مرکز فرماندهی امور مالی جهان است.[۵۹] در سال ۲۰۰۸ میلادی از پانصد شرکت برتر جهان، ۴۷ شرکت در توکیو واقع بودند که تقریباً دوبرابر تعداد شرکت‌ها در شهر بعدی یعنی پاریس می‌باشد.[۶۰] توکیو از نظر سرمایه دومین مقام را در بین بورس اوراق بهادار جهان داراست و از نظر حجم معاملات سهام مقام پنجم را در جهان از آن خود کرده‌است.[۶۱] توکیو بزرگترین اقتصاد شهری جهان از نظر سطح تولید ناخالص داخلی می‌باشد. با توجه به مطالعات انجام شده، توسط شرکت پرایس واتر هاوس کوپرز، منطقه شهری توکیو برابر با ۱٬۴۷۹ تریلیون دلار تولید ناخالص داشته‌است که در رأس منطقه‌های شهری جهان قرار دارد. در جدول زیر موقعیت توکیو، از نظر تولید ناخالص داخلی (GDP)، در بین منطقه‌های شهری جهان نشان داده شده‌است.

کشاورزی
توکیو حداقل مساحت زمین‌های کشاورزی را در ژاپن دارد. بیش از نیمی از این زمین‌های زراعی به کشت سبزیجات اختصاص دارد. کوماتسونا (اسفناج ژاپنی)، بالاترین میزان تولید را در بین سبزیجات دارد و پس از آن اسفناج و کلم‌برگ جای دارند. گل‌های زینتی پس از سبزیجات عمده‌ترین فراوردهٔ کشاورزی توکیو هستند.

۳۶ درصد از مساحت توکیو را جنگل‌ها و پارک‌های طبیعی تشکیل می‌دهند. به علت کاشت بی‌رویهٔ درختان سرو در این جنگل‌ها، در فصل بهار مقدار انبوهی از گرده این درختان در هوا پخش می‌شود و موجب پدیدار شدن علائم آلرژی مانند سوزش چشم و ریزش اشک و آب‌بینی در شهروندان می‌گردد. تعداد کسانی که از حساسیت به گرده رنج می‌برند، هر ساله رو به افزایش است و در سال‌های اخیر این مشکل به یکی از چالش‌های بزرگ زیست محیطی توکیو تبدیل شده‌است.[۶۳]

ترابری
توکیو دارای فرودگاه‌های داخلی و بین‌المللی و همچنین راه‌های جاده‌ای و ریلی بسیار مجهزی می‌باشد. حمل و نقل عمومی در توکیو بسیار پاکیزه و کارآمد است. قطارها و متروی توکیو به عنوان اصلی‌ترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت می‌کنند و در کنار این دو، اتوبوس، مونوریل و واگن برقی به عنوان مکمل فعالیت دارند.

فرودگاه‌های توکیو
توکیو دارای یک فرودگاه بین‌المللی به نام فرودگاه بین‌المللی توکیو و ۶ فرودگاه داخلی می‌باشد. پروازهای فرودگاه‌های داخلی توکیو مابین توکیو و چند جزیره از جزایر ایزو انجام می‌گیرد. فرودگاه‌های داخلی توکیو در منطقهٔ چوفو در توکیو و جزایر ایزو اوشیما، میاکه جیما، هاچیجوجیما، نی‌ایجیما و کوزوشیما قرار دارند.[۶۴]

فرودگاه بین‌المللی توکیو که بیشتر با نام فرودگاه بین‌المللی هانه‌دا شناخته می‌شود، در جنوب منطقهٔ اوتا واقع شده و بزرگترین فرودگاه ژاپن می‌باشد. نقش اصلی این فرودگاه، جابه‌جایی مسافران داخلی ژاپن است.[۶۵] به علت نزدیکی به مناطق ویژه توکیو پروازهای ویژه مسئولان دولتی ژاپن و سران و مسئولان دیگر کشورها، از این فرودگاه انجام می‌پذیرد. از اکتبر سال ۲۰۱۰ میلادی ترمینال جدید بین‌المللی در این فرودگاه آغاز به‌کار کرده‌است و پروازهای خارجی این فرودگاه رو به افزایش است.[۶۶]

در حال حاضر بیشتر پروازهای بین‌المللی در ژاپن در فرودگاه بین‌المللی ناریتا واقع در استان چیبا انجام می‌شود. اکنون فاصلهٔ بین فرودگاه بین‌المللی ناریتا تا ایستگاه توکیو که در مرکز توکیو قرار دارد با قطارهای تندرو با زمانی حدود یکساعت پیموده می‌شود.[۶۷]

راه‌آهن توکیو
خط یامانوته وابسته به جی‌آر به صورت یک دایره در قلب توکیو قرار گرفته و ایستگاه‌های اصلی و مهم توکیو را به یکدیگر متصل می‌کند. ایستگاه‌های توکیو، اوئنو، شیناگاوا، شیبویا، شینجوکو و ایکه‌بوکورو ایستگاه‌های ترمینال توکیو هستند. ایستگاه توکیو در مرکز توکیو قرار گرفته و به عنوان ایستگاه مرکزی شبکهٔ راه‌آهن ژاپن شمرده می‌شود. ایستگاه توکیو مبدأ خطوط شینکانسن است. این قطارهای تندرو فاصلهٔ بین توکیو تا شهرهای دیگر ژاپن را بسیار سریع طی می‌کنند. ایستگاه شینجوکو بالاترین تعداد مسافر روزانه را نه تنها در ژاپن بلکه در بین تمامی کشورهای جهان داراست. رتبهٔ دوم تعداد مسافران روزانه در جهان از آن ایستگاه ایکه‌بوکورو می‌باشد.[۶۸]

دو کارت اعتباری، سوئیکا و پاسمو تسهیلاتی هستند که جهت آسان شدن محاسبهٔ هزینهٔ سوار شدن به قطارها و اتوبوس‌های توکیو به وجود آمده‌اند. تهیهٔ این دو کارت به‌آسانی توسط دستگاه‌های اتوماتیک خرید بلیط انجام می‌شود و هنگام خرید نیاز به ارائهٔ هیچ مدرکی نیست.[۶۹]

آزادراه‌های توکیو
در مرکز توکیو دو آزادراه کمربندی به نام‌های آزادراه کمربندی توشین با علامت اختصاری C1 و آزادراه کمربندی چوئو با علامت اختصاری C2وجود دارند که مهمترین آزادراه‌های توکیو به شمار می‌آیند.[۷۰] آزادراه کمربندی توشین سرآغاز بزرگراه شماره ۱ آسیا شمرده می‌شود. این بزرگراه با نام اختصاری AH-1 پس از گذشتن از چندین کشور آسیایی سرانجام از ایران و ترکیه گذشته و در مرز ترکیه و بلغارستان خاتمه می‌یابد.[۷۱][۷۲]

مناطق شهری
باغ‌ها و پارک‌های توکیو
    پارک یادبود شووا با مساحت ۱۴۸ هکتار بزرگترین پارک توکیو است و در منطقه تاما قرار دارد.[۷۳]

از نظر بزرگی به ترتیب پارک میزوموتو با مساحت ۸۱ هکتار، پارک کاسای‌رینکای با مساحت ۷۹ هکتار، پارک هیکاریگائوکا با مساحت ۶۰ هکتار، پارک شینجوکو گیوئن با مساحت ۵۸ هکتار و پارک یویوگی با مساحت ۵۴ هکتار بزرگترین پارک‌های مناطق ویژه توکیو محسوب می‌شوند.[۷۴][۷۵]

موزه‌های توکیو
در توکیو جمعاً ۲۶۵ موزه و نمایشگاه آثار هنری کوچک و بزرگ وجود دارد.[۷۶] موزهٔ ملی توکیو در داخل پارک اوئنو جای دارد و قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین موزهٔ کشور است. اکنون تعداد اشیای باارزش جمع‌آوری شده در موزه ملی توکیو از ۱۱۰ هزار قطعه فراتر رفته‌است.[۷۷] همچنین موزهٔ ملی هنر غرب و موزهٔ ملی طبیعت و علم نیز در اوئنو می‌باشند. مرکز ملی هنر توکیو در چیودا واقع شده‌است.[۷۸]　موزهٔ ادو-توکیو در کنار ورزشگاه ریوگوکو کوکوگیکان قرار دارد و به تاریخ توکیو اختصاص دارد. موزهٔ جیبلی در داخل پارک اینوکاشیرا قرار گرفته و به انیمیشن اختصاص دارد. موزهٔ اورینتال و مرکز فرهنگ خاورمیانه در ژاپن موزه‌هایی هستند که در آنها اشیایی مربوط به تاریخ ایران باستان به نمایش گذاشته شده‌است.[۷۹]

جشن‌های توکیو
توکیو جشنواره‌های هنری، ورزشی و تفریحی متعددی دارد. جشنوارهٔ فیلم توکیو که بزرگ‌ترین رویداد سینمایی ژاپن به شمار می‌رود، معمولاً در ماه اکتبر و در دو منطقهٔ روپونگی و شیبویای توکیو برگزار می‌شود. جایزه بزرگ این جشنواره به نام ساکورا به بهترین فیلم بخش مسابقه اهدا می‌شود. جشنواره فیلم توکیو توسط بنیاد توسعه بین‌المللی سینمای ژاپن با همکاری و پشتیبانی دولت ژاپن برگزار می‌شود.[۸۰]

جشن کاندا، جشن سانئو، جشن فوکاگاوا سه جشن بزرگ ادو نامیده می‌شوند. جشن سانجا نیز از جشن‌های معروف است که هر ساله در ماه مه به مدت سه روز در معبد آساکوسا برگزار می‌شود.[۸۱]

زمان شکوفایی شکوفه‌های گیلاس یا ساکورا، هنگام برگزاری جشن هانامی یا دیدن شکوفه‌هاست. پارک شینجوکو گیوئن با داشتن ۶۵ گونهٔ مختلف درخت ساکورا، پارک اوئنو، پارک سومیدا، پارک اینوکاشیرا و پارک کوگانه‌ای پارک‌های برگزیدهٔ توکیو برای دیدن ساکورا هستند.[۸۲]

آتش بازی رود سومیدا یکی از بزرگترین آتش بازی‌های پایتخت ژاپن است. این آتش‌بازی هر ساله در آخرین شنبهٔ ماه ژوئیه بر روی رود سومیدا برگزار می‌شود و در حدود یک میلیون نفر بازدیدکننده را جذب می‌کند.[۸۳] آتش بازی رود سومیدا در کنار آتش بازی خلیج توکیو و آتش بازی جینگوگایئن بزرگ‌ترین آتش بازی‌های توکیو محسوب می‌شوند.[۸۴]

مکان‌های دیدنی توکیو
    کاخ امپراتوری توکیو یا کُوکیو قصر و قلعه‌ای است که در منطقهٔ چیودا واقع شده‌است و در حدود ۱۵ دقیقه پیاده تا ایستگاه توکیو فاصله دارد و هم‌اکنون محل اقامت آکیهیتو، امپراتور ژاپن است. قسمت شرقی کاخ از سال ۱۹۶۸ تبدیل به پارکی به نام پارک کوکیو هیگاشی شده‌است. در قسمت‌هایی ازخندق چیدوریگافوچی در اطراف کاخ امکان قایقرانی برای گردشگران وجود دارد.[۸۵]

    پارک شینجوکو گیوئن در منطقهٔ شینجوکو واقع شده و ۵۸٫۳ هکتار مساحت دارد. پارک شینجوکو گیوئن دارای ۱۵۰۰ درخت برای دیدن ساکورا یا شکوفهٔ گیلاس است و یکی از پارک‌های معروف توکیو جهت دیدن ساکورا هنگام جشن شکوفه‌های گیلاس به شمار می‌رود. در قسمت‌های مختلف این پارک بزرگ، پارک‌هایی به شکل پارک‌های انگلیسی، فرانسوی و ژاپنی طراحی شده‌اند.[۸۶]

    اودایبا به داشتن مناظر زیبای شبانه شهرت دارد. پل زیبای رینبو بریج، سه مرکز خرید ونوس فورت، دسک توکیو بیچ، آکواسیتی اودایبا، پارک‌هایی مانند پارک ساحلی اودایبا، پارک شیئوکازه، پارک دایبا و حمام آب معدنی اوادو-اونسن-منوگاتاری نمونه‌هایی از جاهای دیدنی اودایبا هستند.[۸۷]

    معبد سنسوجی در قرن هفتم میلادی ساخته شده و قدیمی‌ترین معبد در توکیو است. این معبد در کنار رود سومیدا و در آساکوسا واقع شده‌است و پربازدیدترین معبد در سراسر ژاپن به شمار می‌رود. به طور میانگین سالانه حدود ۳۰ میلیون نفر از این معبد دیدن می‌کنند. در دو طرف مسیر پیاده‌روی داخل معبد حدود ۸۹ مغازه که عمدتاً سوغات‌فروش هستند، جای گرفته‌اند.[۸۸]

گردشگری در طبیعت
    کوه تاکائو یکی از مراکز گردشگری معروف در منطقهٔ تامای توکیو است و در قسمت جنوب غربی هاچی‌اوجی قرار دارد.[۸۹] معبد تاکائوسان–یاکوئواین در نزدیکی قلهٔ این کوه واقع شده‌است. هر ساله به طور متوسط بیش از ۲٫۵ میلیون نفر در تمام گروه‌های سنی از تاکائو بازدید می‌کنند. بنابر آمار، قلهٔ کوه تاکائو رتبهٔ نخست را از نظر تعداد صعودکنندگان در بین تمامی کوه‌های جهان داراست.[۹۰] در کتاب راهنمای میشلن این کوه تنها کوهی در توکیوست که با سه ستاره مشخص شده‌است.[۹۱][۹۲]
    کوه میتاکه در منطقه اومه قرار دارد. این کوه به‌خاطر داشتن معبد موساشی‌میتاکه بازدیدکنندگان زیادی دارد. درصورتی‌که مسیر از ایستگاه قطار میتاکه آغاز شود، امکان استفاده از قطار کابلی تا معبد وجود دارد.[۹۳]
    کوه جینبا در منطقهٔ هاچی‌اوجی واقع شده‌است. سمبل این کوه مجسمهٔ اسب سفید و بزرگی است که در مرکز محوطهٔ باز و وسیع قلهٔ کوه جینبا نصب شده‌است. این کوه به‌خاطر چشم‌اندازهای زیبایی که از قله دیده می‌شود، بین کوهنوردان محبوبیت دارد.[۹۴]

بافت شهری توکیو
معماری توکیو تا حد زیادی توسط تاریخ توکیو شکل گرفته است. در قرن اخیر، توکیو دو بار بطور کامل ویران شده‌است. نخست در سال ۱۹۲۳ میلادی و در پی زمین‌لرزهٔ بزرگ کانتو و پس از آن در جریان بمباران‌های گسترده طی جنگ جهانی دوم. به همین سبب چشم‌انداز کنونی شهر توکیو بسیار مدرن و معاصر است و بناهای تاریخی و کهنه بسیار کمیاب هستند. [۹۵]

پانویس
     Tokyo Travel Guide (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲-۰۲-۲۰۱۱.
     History of Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۹-۰۱-۲۰۱۱.
     3. THE GLOBAL CITIES INDEX 2010 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۶-۹-۲۰۱۰.
     国連の報告書によると世界最大の都市圏は東京首都圏（3570万人）であり、世界2位がニューヨーク大都市圏（1900万人）
     United Nations World Urbanization Prospects: City Population 2010
     2008年の購買力平価による都市圏GDP
     Global 500 2008 Cities (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۱۳-۰۹-۲۰۱۰.
     کتاب 大江戸東京の歩き方　صفحهٔ ۱۶۱
     Tokyo Metropolitan Government Buildings (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۳-۰۱-۲۰۱۱.
     کتاب 日本地名百科事典　صفحات ۱۹۳-۸۷۶
     The Making of Urban Japan: Cities and Planning from Edo to the Twenty First Century. p. 16.
     Edo and Paris: Urban Life and the State in the Early Modern Era. p. 13.
     江戸文化の発展 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۲۳-۱-۲۰۱۱.
     江戸 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۳۰-۱-۲۰۱۱.
     کتاب 大江戸東京の歩き方　 صفحهٔ ۸۸
     History of Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲-۰۲-۲۰۱۱.
     The Great Kanto Earthquake of 1923History of Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۳-۱-۲۰۱۱.
     A Brief History of Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۳-۱-۲۰۱۱.
     Letters from Iwo Jima Official Site (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۳-۱-۲۰۱۱.
     Flags of Our Fathers Official Site (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۳-۱-۲۰۱۱.
     Sarin gas attack on the Tokyo subway (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۱۸-۹-۲۰۱۰.
     Tokyo 1964 (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۴-۱-۲۰۱۱.
     1995: Aum Shinrikyo Tokyo Subway Gas Attack (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۶-۰۳-۲۰۱۱.
     平成23年(2011年)東北地方太平洋沖地震の被害状況と警察措置 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۲۱-۰۴-۲۰۱۱.
     計画停電の原則不実施と今夏に向けた需給対策について (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۲۲-۰۴-۲۰۱۱.
     No. of foreign visitors to Japan plunges 50% in March (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۱-۰۴-۲۰۱۱.
     Nuclear disaster levels Japanese tourist industry. (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۱-۰۴-۲۰۱۱.
     Geography of Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۳-۰۱-۲۰۱۱.
     کتاب 大江戸東京の歩き方　 صفحهٔ ۴۶
     断層帯の位置 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۲۳-۰۱-۲۰۱۱.
     Mount Oyama Erupts (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۳۰-۰۱-۲۰۱۱.
     小笠原支庁 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۲۹-۰۱-۲۰۱۱.
     Geography of Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۳-۰۱-۲۰۱۱.
     کتاب 日本地名百科事典　 صفحهٔ ۸۷۶　
     کتاب 東京シテイガイド検定　 صفحات ۱۰ و ۱۱　
     کتاب 東京都の山　 صفحه ۱۰
     気象庁 / 平年値（年・月ごとの値). Japan Meteorological Agency.
     Climatological Normals for Tokyo. Hong Kong Observatory. Retrieved on 2010-09-13.
     住民基本台帳による世帯と人口　平成２３年 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۹-۳-۲۰۱۱.
     کتاب 大江戸東京の歩き方　صفحهٔ ۱۹۷
     Population of Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۹-۱-۲۰۱۱.
     3大都市圏の転入超過数の推移 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۳۰-۱-۲۰۱۱.
     کتاب 大江戸東京の歩き方　صفحهٔ ۱۶۰
     人 口 推 計 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۱۳-۱-۲۰۱۱.
     東京都区市町村別人口の予測 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۱۳-۱-۲۰۱۱.
     کتاب 大江戸東京の歩き方　صفحهٔ ۲۱۲　
     NIPPON BUDOKAN (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۱۸-۴-۲۰۱۱.
     کتاب なるはど知図帳東京　2006 صفحهٔ ۴۱
     کتاب 大江戸東京の歩き方　صفحهٔ ۱۹۷
     第7回ネット進出より“おいしいキー局と地方局の関係 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۱۸-۹-۲۰۱۰.
     集英社・講談社・小学館・角川4出版社の財務状態をグラフ化してみる (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۱۸-۹-۲۰۱۰.
     کتاب 大江戸東京の歩き方　صفحهٔ ۱۹۶
     Academic Ranking of World Universities - 2010 (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۹-۱-۲۰۱۱.
     کتاب 大江戸東京の歩き صفحهٔ ۱۹۸ و ۱۹۹
     کتاب 東京シテイガイド検定　صفحه ۱۲۸
     F.C.TOKYO OFFICIAL SITE (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۱۸-۹-۲۰۱۰.
     東京ヴェルディのホームスタジアム「味の素スタジアム」 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۱۸-۹-۲۰۱۰.
     Tokyo Marathon official website (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۹-۰۱-۲۰۱۰.
     2010 Global Marketing conference at Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۴-۰۱-۲۰۱۰.
     Global 500 2008 Cities (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۱۳-۰۹-۲۰۱۰.
     2010 Global Marketing conference at Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۴-۰۱-۲۰۱۰.
     2008年の購買力平価による都市圏GDP
     کتاب 東京シテイガイド検定　صفحه ۱۲۸　
     日本に空港はどれくらいありますか? (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۲۱ آوریل ۲۰۱۱.
     Haneda Airport Information (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۱۱.
     The advantages of travel via Haneda (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۴ ژانویه ۲۰۱۱.
     Narita Airport (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲ فوریه ۲۰۱۱.
     Shinjuku Station - busiest train station in the world (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲ فوریه ۲۰۱۱.
     Suica (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۱۱.
     都市高速道路中央環状品川線 (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۲۹ ژانویه ۲۰۱۱.
     About the Asian Highway (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۳ ژانویه ۲۰۱۱.
     Asia signs up to 'new Silk Road' (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۲۹ ژانویه ۲۰۱۱.
     کتاب なるはど知図帳東京　2006　 صفحهٔ ۴۱ شابک
     کتاب 東京23区花の公園ガイド　
     کتاب 東京花の名所12カ月　
     کتاب 大江戸東京の歩き方　صفحهٔ ۱۹۷
     کتاب Tokyo　 صفحهٔ ۷۵ 　
     کتاب 楽楽　東京 صفحهٔ ۱۵۰　
     کتاب 東京の美術館　صفحهٔ ۵۰ و ۶۵
     نگاهی به جشنواره بین‌المللی فیلم توکیو در ژاپن (فارسی). ایرنا (در تاریخ ۲۶ مهر ۱۳۸۷). بازدید در تاریخ ‏۱ ژوئن ۲۰۰۹‏.
     سایت رسمی جشن سانجا (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۱۸-۹-۲۰۱۰.
     کتاب 大江戸東京の歩き方 صفحهٔ ۹۵
     جام‌جم آنلاین (فارسی). بازدید در تاریخ ۲۰۱۰-۹-۱۷.
     سایت رسمی آتش بازی رود سومیدا (ژاپنی). بازدید در تاریخ ۱۸-۹-۲۰۱۰.
     Imperial Household Agency (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۱۹-۹-۲۰۱۰.
     کتاب Michelin-Green-Guide-Japan-Travel صفحهٔ ۱۶۶
     کتاب お台場ベストセレクションガイド　 صفحهٔ ۸، ۱۰، ۱۲　
     کتاب あなたも通訳ガイドです　صفحهٔ ۲۶
     کتاب 東京都の山　 صفحات ۷۳ و ۷۴　
     سایت کوه تاکائو (ژاپنی). بازدید در تاریخ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۱۰‏.
     کتاب Michelin-Green-Guide-Japan-Travel صفحهٔ ۱۸۳
     八王子市 観光情報 - 高尾山が“ミシュラン”三つ星観光地に
     کتاب 東京都の山　صفحات ۳۸ و ۳۹　
     کتاب 東京都の山 صفحهٔ ۶۸
     Hidenobu Jinnai. Tokyo: A Spatial Anthropology. University of California Press (1995), p1-3. ISBN 0520071352.
     Sister Cities(States) of Tokyo (انگلیسی). بازدید در تاریخ ۳۰-۱-۲۰۱۱.

منابع
ژاپنی

    Corporate Author, 財団法人 東京観光 財団TCVB (2010). 大江戸東京の歩き方. ダイヤモンド社. ISBN 978-4-478-05990-6.
    Corporate Author, 東京都山岳連盟 (2008). 東京都の山. YAMA_KEI Publishers Co.,Ltd. ISBN 978-4-635-02312-2.
    Corporate Author, 財団法人 東京観光 財団TCVB (2004). 東京シティガイド検定. トラベルジャーナル Travel Journal. ISBN 4-89559-554-4.
    大貫, 茂 (2001). 東京23区花の公園ガイド. J GUIDE. ISBN 4-635-01141-0.
    山下, 喜一郎 (2004). 花紀行 東京花の名所12カ月. yama-kei. ISBN 4-635-01331-6.
    野間佐, 和子 (2008). 東京の美術館. 講談社. ISBN 4-06-198128-5.
    柴山, かつの (2010). あなたも通訳ガイドです. The japan Times Book club. ISBN 978-4-7890-1369-7.
    Corporate Author (2006). なるはど知図帳東京　2006. 招文社. ISBN 978-4-7890-1369-7.
    Corporate Author (2000). お台場ベストセレクションガイド. 講談社. ISBN 4-06-270610-5.
    大口, 裕美 (2009). 楽楽　東京. B パブリッシン. ISBN 978-4-533-07412-7.

انگلیسی

    McClain, James (1994). Edo and Paris: Urban Life and the State in the Early Modern Era. Cornell University Press. ISBN 080148183X.
    Sorensen, Andre (2004). Cities and Planning from Edo to the Twenty First Century. Planet Publication Pty Ltd. ISBN 1-74059-450-9.
    Knafelc, kara (2004). TokyoLonely. RoutledgeCurzon. ISBN 0415354226.
    Corporate Author (2009). Michelin Green Guide Japan Travel. Michelin Travel Publications. ISBN 978-1-906261-94-8.
    Jinnai (1995). Tokyo: A Spatial Anthropology Travel. University of California. ISBN 0520071352.